شنبه هفتم حمل ۱۴۰۰ خورشیدی، شورای شهر پاریس تصمیم خود مبنی بر نامگذاری بخشی در ناحیه هشتم این شهر را عملی کرد. این رویداد حاشیههای پیدا و پنهانی دارد که لازم دیدم چند مورد را اینجا برشمارم:
۱- حضور حامد کرزی: در محفلی که به منظور اعطای نام مسعود بزرگ به بخشی از ناحیه هشتم پاریس برگزار شد، علاوه بر فرزند و یاران مسعود، حامد کرزی که حدود چهارده سال افغانستان را رهبری کرد، نیز اشتراک نمود. ضمن اشاره به نقدهای جدی وارد بر دوره زمامداری ایشان، آگاهی و وقوف او بر اوضاع افغانستان قابل دقت است. ایشان، برداشت عمیقی از مناسبات قومی افغانستان و در عین حال از وضعیت شکننده موجود دارد. براساس همین آگاهی و درک خطرِ قرار داشتن کشور در لبه پرتگاه، ایشان بر مناسبات حاکم قومی پشت کرده و با اشتراک در مناسبت بزرگداشت از شخصیتی که در حقیقت امر فراقومی اما بر مبنای مناسبات حاکم، کاریزمای قومی است، بزرگی خویش را به نمایش گذاشته است. گذشته از مسائل و جنجالهای سیاسی، این عمل رییس جمهور پیشین الگوی تمامعیار برای سیاسیون و دولتمردان کنونی است، به ویژه در زمانی که در کنار خطر تروریسم، جنگ قومی در کمین سلامت افغانستان نشسته است.
۲- سیاسی – فلسفی: فرانسه قلب تپنده دموکراسی و جمهوری در عصر حاضر است. آنچه در فلسفه سیاسی از افلاطون و ارسطو تا به متأخرین از مفاهیمی چون جمهوری، دموکراسی و لیبرالیسم روایت شده، در انقلابهای امریکا و فرانسه عینیت یافته است. اعلامیه حقوق انسان و شهروند که در نتیجه انقلاب فرانسه به رشته تحریر در آمد و ایجاد پنج جمهوری در آن کشور، نشان دهنده جایگاه رفیع فرانسه در عصر حاضر است. فرانسه در کنار داشتن سابقه استعمارگری، نمادی از فلسفه، سیاست و هنر نیز بوده و یگانه کشوری دارای نظام سیاسی مطلقاً زمینی است. ارجگذاری کشوری چون فرانسه به مسعود، حاکی از برتری روایت و فکر مسعود در سطح جهان است. مسعود در یک مقطع در برابر تهاجم شوروی و در مقطع دیگر در برابر تروریسم بینالمللی ایستاد که متأسفانه در حال حاضر دروازههای ما را دقالباب دارد. وقتی بزرگترین جمهوری دنیا از فداکاری و استقامت مردی چون مسعود، از کشوری چون افغانستان تجلیل میکند، اهمیت این مسأله به لحاظ سیاسی – فلسفی غیر قابل پیمایش است و فقط عقل سلیم و فکر نوین کار دارد تا از دستآوردی به این بزرگی، استفاده عملی شود.
۳- امنیت و دیپلماسی: فرانسه در حال حاضر عضو دایمی شورای امنیت و یکی از چند قدرت برتر جهان و پس از برگزیت قدرت درجه اول اتحادیه اروپا است. کشور فرانسه دست باز در سیاست و مناسبات جهانی دارد و بدون شک یکی از صداهای غیر قابل انکار در مناسبات جهانی است. ارجگذاری کشور باعظمتی چون فرانسه به شخصیتی که در برابر طالبان مقاومت کرد و برای اولین بار دنیا را از خطر تروریسم هشدار داد، بدون شک در عرصه امنیت و دیپلماسی اهمیت غیر قابل انکار دارد.
۴- راستیآزمایی: قدرتی چون فرانسه از مسعود، یعنی بزرگترین دشمن طالبان تجلیل کرده و گروه طالبان بزرگترین دشمن نظام موجود است. براساس محاسبه «دشمنِ دشمن من، دوست من است»، نیز اگر بشماریم، مسعود بزرگترین دوست نظام موجود است و این جایگاهش باید احترام شود؛ زیرا طالب مانند نظام موجود، دشمن نظامی بود که بانی آن احمد شاه مسعود بود.
۵- دنیای مجازی: بدون شک، شبکههای اجتماعی جریان سیال است و هر روز صفحه جدیدی در این دنیا باز میشود. یکی از معیارهایی که براساس آن ممکن است اهمیت رویدادها در دنیای مجازی سنجیده شود، عبارت از بررسی مقایسهای رویدادها است. به این معنا که شما رویدادی را با یک یا چند رویداد دیگر مقایسه و اهمیت آن را براساس سنگینی پله ترازو ارزیابی میکنید. صلح مهمترین رویداد زندهگی ما است. با تمام اهمیتی که بحث صلح دارد، رویداد مرتبط به مسعود در پاریس برای دستکم دو روز دنیای مجازی را پر کرد. حرف آخر اینکه مسعود برخوردار از کاریزمایی است که سالها پس از مرگش نیز قادر است برای چند روز دنیای پر شتاب مجازی امروز را تسخیر کند.